Ablutofobie, Agateofobie, Amychofobie
Bathmofobie, Bogyfobie, Bromidrosifobie
Caligynefobie, Chronofobie, Cyprianofobie
Whaaat?
En zo kan ik nog wel even doorgaan.
Weet jij wat het allemaal is? Behalve een fobie dan. Als je het echt wilt weten, kijk dan op de volgende lijst: Fobie lijst - EMDR-coaching.nl En schrik niet hoe lang die lijst is.
Een fobie is een angst. Angst is niet altijd een fobie, want soms is de angst terecht en dan is het gewoon een gevoel. Een fobie is eigenlijk een ‘onterechte’ angst, oftewel een irrationele angst. Wat overigens niet inhoudt dat het voor diegene die er aan lijdt geen echte angst is!
Ik heb nooit geweten dat er zo veel fobieën kunnen zijn. Mensen kunnen dus overal bang voor zijn.
Angst voor baden en/of wassen
Angst voor knoflook
Angst om lucht in te slikken
En nog veel, veel meer.
Er is ook een groepje bekende fobieën en onderstaand heb ik een ‘top 10’ verzameld. Dit zijn de 10 meest voorkomende fobieën, niet persé in deze volgorde en soms wisselt het een beetje van plek.
En wat kan je er tegen doen? Hoe kom je er van af? Hoe kan je het verwerken?
Er zijn diverse behandelingen die in meer of mindere mate hier kunnen helpen. Twee van de meest bekende is Cognitieve gedragstherapie en Exposure in vivo, confrontatiemethodes. Men wordt gestimuleerd om geleidelijk aan steeds meer de confrontatie met de fobie aan te gaan. Het is een zware, belastende methode en je leert er mee omgaan, je leert om eromheen te dansen, maar de angst blijft.
Een derde, in mijn ogen de beste (maar ik ben iets bevooroordeeld), is EMDR.
Hoe helpt EMDR?
Je vraagt je wellicht af hoe EMDR met al die verschillende fobieën kan helpen.
Wel, met EMDR gaan we terug naar het moment dat een fobie is ontstaan. Bij een heftig onweer, vliegtuigongeluk of heftige turbulentie, vast komen te zitten in een (kleine) lift, enzovoort. In de gevallen dat dit niet zo duidelijk is, dan gaan we samen op zoek naar de oorsprong of anders nemen we de gebeurtenis dat men voor het eerst bewust werd van die fobie.
Net als met alle behandelingen, soms helpt het helemaal niet, soms tot een zekere hoogte en soms levert het fantastisch resultaat. En die tweede en derde worden bij EMDR het vaakst bereikt. Maar vooral: het resultaat is BLIJVEND!
Terug naar de Top 10 fobieën, de meeste zal je wel kennen, en misschien zitten er één of twee tussen die jou nog onbekend zijn.
Hier komen ze:
# Arachnofobie (angst voor spinnen)
Arachnofobie is wel één van de meest voorkomende fobieën. Een groot deel van de vrouwelijke bevolking in Nederland en een klein deel van de mannelijke bevolking, heeft angst voor spinnen. Wat in Nederland een irreële fobie is omdat hier geen gevaarlijke spinnen vrij leven, alleen in een dierentuin en bij een klein aantal liefhebbers.
De gebruikelijke reactie is over het algemeen keihard gillen, hartkloppingen, beven en zweten tot aan een vol paniekaanval. En zelfs het zien van een foto van een spin kan dit al soms teweegbrengen. Het hoeft niet eens een echte levende spin te zijn.
Bij arachnofobie wordt als behandeling nog steeds vaak directe confrontatie toegepast met daarnaast ‘mee leren omgaan’. Exposure in vivo en Cognitieve gedragstherapie. En dat is jammer want dat is een moeilijke, lange en zware weg en ze nemen geen van beide de angst weg. Daardoor ondernemen veel mensen geen actie, omdat ze die confrontatie niet aan willen gaan.
Met EMDR kan in een paar behandelingen die angst verminderen of zelfs verdwijnen!
# Sociale fobie
Ongeveer één op de 20 mensen heeft een (milde) vorm van sociale fobie. Ze houden er niet van om in het middelpunt van de belangstelling te staan. Ze vinden het vervelend om beoordeeld te worden, zijn bang om afgewezen te worden, bang om te worden uitgelachen en zo. Ze zijn zo bang dat ze bepaalde situaties vermijden. En dit heeft een negatieve impact op hun persoonlijke én professionele leven. deze fobie maakt sociale contacten zeer moeilijk.
En wanneer het per ongeluk fout gaat, dan krijgen ze een paniekaanval, gaan zweten, trillen, blozen, stotteren. Daarom kiezen ze er dan voor om zelfs de eenvoudige dagelijkse taken te vermijden.
Gelukkig kunnen ze worden behandeld. En vooral als men een zware vorm van sociale fobie heeft, wordt wel geadviseerd om actie te ondernemen, om hulp te zoeken.
# Aerofobie/Aviofobie (vliegangst)
Ongeveer 1 op de 3 mensen heeft last van vliegangst. Alhoewel vliegongelukken veel minder vaak voorkomen dan auto ongelukken, zijn toch veel mensen bang om te vliegen. Die angst kan ontstaan doordat iemand echt iets meegemaakt heeft (extreme turbulentie) of iets ernstigs op de tv heeft gezien. De inslag van de twee vliegtuigen in de Twin Towers op 11 november 2001, die dagenlang te zien was op tv, het neerstorten van de MH17 in 2014, waar we het na zoveel jaar nog steeds over hebben, dit kan ook vliegangst veroorzaken.
Mensen met vliegangst hebben ook regelmatig onderliggende angsten: claustrofobie, hoogtevrees of angst voor verlies van controle.
Vaak worden pillen voorgeschreven voor een reis of wordt cognitieve therapie gebruikt. Geen van beide neemt de angst weg, het onderdrukt het alleen en moet dus bij iedere reis weer gebruikt worden.
Sommige mensen hebben er zo erg last van dat ze liever 12 uur in een auto of trein zitten dan dat ze in een paar uurtjes met een vliegtuig hun bestemming bereiken.
# Agorafobie (plein- of straatvrees)
Agorafobie is angst om alleen te zijn op een plek waar men niet gemakkelijk aan kan ontsnappen. Drukke plaatsen, maar ook open ruimtes worden vermeden want ze kunnen paniekaanvallen veroorzaken. In meer extreme gevallen zullen deze mensen hun huis niet meer verlaten.
Het wordt vaker bij vrouwen dan bij mannen gediagnosticeerd.
Behandeling met Cognitieve gedragstherapie, of nog beter, EMDR kan verbetering geven. De behandeling duurt langer dan bij andere fobieën en de resultaten variëren.
# Claustrofobie (angst voor besloten ruimtes)
Mensen die aan claustrofobie lijden zijn bang om vast te zitten in een (kleine) ruimte. Die angst komt ook omhoog bij een wat grotere ruimte (vliegtuig) waar ze niet uit kunnen wanneer ze willen. De angst wordt ook groter als ze met meer mensen in dezelfde ruimte bevinden. Ze checken bijvoorbeeld ook altijd waar de nooduitgangen zijn. Ik heb ooit iemand behandeld die niet in een kleine auto met meerdere mensen achterin wilde zitten want hij kon er niet makkelijk uit.
Claustrofobie kan heel succesvol met EMDR behandeld worden.
# Acrofobie (hoogtevrees)
Veel mensen worden een beetje duizelig wanneer ze van een grotere hoogte naar beneden kijken, maar dat is nog niet hetzelfde als een fobie. Bij een fobie kunnen mensen een paniekaanval krijgen en wanneer ze dat op een hoogte krijgen kan het ook nog eens levensbedreigend zijn. Hoogtevrees is ook verwant aan angst om te vallen, angst voor diepte.
En het hoeft ook niet eens bijzondere hoogte te zijn. Ik heb ooit een cliënt gehad die ‘al duizelig werd als ze op een krukje stond’. Haar grootste angst was een open trap op de zaak, want die moest ze regelmatig nemen. Na twee behandelingen met EMDR liep ze de gevreesde open trap, zwierend met haar rok, op en af!
Acrofobie ontstaat vaak door een traumatische ervaring. Bovengenoemde cliënt is ooit door een vriend in een klein 4 persoons vliegtuig meegenomen maar deze goedbedoelde actie heeft desastreuze gevolgen gehad.
Gelukkig is acrofobie met therapie te overwinnen en mijn cliënt is naar Londen geweest en heeft vanaf de 2e ring in het stadion een lang gekoesterde wens vervuld: een vierdaagse happening van Tony Robins met haar dochter bijgewoond!
Dus mocht je twijfelen of je er ooit van af kan komen, er is hoop! Als je actie onderneemt.
# Emetofobie (angst om over te geven)
Emetofobie kan door een variatie aan gebeurtenissen ontstaan. Een traumatische ervaring zoals bijvoorbeeld over de tafel in een restaurant overgeven of in een achtbaan alles er uit gooien. Feit is dat heel veel mensen er aan lijden. Ze zijn bang om zelf over te geven, maar ook het zien van iemand die overgeeft (al is het in een film) roept heftige emoties bij hen op. En ja, ik vind het ook een onsmakelijke gebeurtenis als iemand anders overgeeft, maar emetofobie wordt veel heftiger ervaren.
Tevens kan het in de loop der jaren erger worden en zich tot smetvrees of straatvrees, of een andere ‘vrees’ ontwikkelen.
Door een combinatie van therapieën, kan emetofobie wel verminderd worden en in sommige gevallen zelfs overwonnen worden.
# Carcinofobie (angst voor kanker)
Niemand zit er op te wachten om kanker te krijgen, maar mensen met carcinofobie zijn daar extreem bang voor. Zoals veel fobieën begint het klein maar kan zich snel ontwikkelen tot een groot en zeer ingrijpend probleem.
Doordat ze vaak denken dat kanker besmettelijk is, gaan ze steeds meer mensen mijden, collega’s, vrienden en uiteindelijk ook familieleden. Het kan mensen isoleren waardoor ze op een gegeven moment alleen met de angst zijn en daardoor steeds verder afglijden. Ze gaan zelfs geloven dat ze het hebben en functioneren niet meer naar behoren. Uiteindelijk kunnen ze zichzelf ziek maken. Nee, geen kanker maar een hoop andere klachten aan over houden.
Ik heb zelf geen ervaring met een behandeling en kan er niks over zeggen.
# Brontofobie / Astrafobie (angst voor onweer / stormen)
Brontofobie is een angst voor donder en bliksem, wat meestal tijdens een storm voorkomt. Alhoewel dit een reëel gevaar kan zijn (ga nooit onder een boom schuilen midden in een weiland), de kans dat de bliksem mensen verwondt is heel klein.
En ja, de geluiden kunnen soms, vooral als ze heel dichtbij zijn, angstaanjagend zijn, maar mensen met brontofobie zijn ook daarbuiten hiermee bezig. Ze zijn geobsedeerd door het weerbericht en maken zich continu zorgen.
Zo raken mensen in de stress en hebben een ernstig gevoel van angst tot paniekaanvallen toe. Ze reageren met extreme maatregelen, van alle apparaten uit het stopcontact trekken tot zich letterlijk ergens binnenshuis te verschuilen.
Tevens geven ze deze angst (net als sommige andere angsten) en dit gedrag door aan hun kinderen.
Ook deze fobie is met therapie te behandelen. Het kan de angst aanzienlijk verminderen en minimaliseren. Want ja, grootste deel van de mensen schrikt wel van een donderslag dichtbij, maar ze ervaren het als gewoon vervelend en laten het letterlijk voorbijgaan.
# Necrofobie (bang voor de dood)
Mensen die bang zijn voor de dood, lijden aan necrofobie. Het kan een gevolg zijn van een traumatisch ervaring, ze raken overstuur als ze een dood of verwond dier zien, het overlijden van een bekende meemaken maar ook wanneer ze aan hun eigen dood denken, om zelf dood te gaan.
Covid-19 of een andere soort pandemie, zal bij deze mensen de angst verergeren.
Necrofobie is ook te genezen, dus blijf er niet mee lopen. Zoek een therapeut die je kan helpen!
BONUS
# Cynofobie (angst voor honden)
Angst voor honden is een veel voorkomende fobie. Vaak stamt het uit de kindertijd, als een kind gebeten is door een hond. Ook al is het maar een knauw, het laat op een kind grote indruk achter, vaak meer figuurlijk dan letterlijk. Het is ook vaak, net als angst voor spinnen, een aangeleerde fobie. Wanneer één van de ouders die angst heeft, nemen de kinderen dat gedrag over. Er is ook veel moeite nodig om het te verwerken. Vooral ook omdat Nederland heel veel honden heeft, maar ook omdat hondenliefhebbers niet begrijpen dat niet iedereen hun ‘kindje’ waardeert en de angst van anderen afdoen met ‘hij doet niks hoor’.
EMDR kan heel goed helpen in combinatie met Exposure in vivo.
# Trypanofobie (angst voor injecties/naalden)
Toegegeven, een naald in je lichaam geduwd krijgen, of het arm, bil of buik is, is geen fijn idee. Maar mensen met trypanofobie krijgen al hartkloppingen wanneer ze er aan denken met het gevolg dat zij liever niet hulp zoeken wanneer ze iets mankeren want het zou wel eens kunnen dat er naalden aan te pas komen. Dus blijven ze met hun klachten rondlopen wat niet handig is, want als er echt iets aan de hand is, dan wordt het alleen maar erger.
Het schijnt dat 30% van volwassenen hier in meer of mindere mate last van hebben. Wat in deze covid-19 pandemie, of het om vaccinatie gaat of dat je op de IC belandt, een redelijk groot probleem kan zijn.
Tot slot
De meeste fobieën worden door de mensen die niet in therapie gaan, ontweken. Klinkt heel logisch. Echter, door dingen te ontwijken, wordt het probleem alleen maar bevestigd en in de loop der tijd nog groter. Veel beter is om hulp te zoeken en het aan te pakken. Want hoe fijn is het om grotendeels in angst te leven? Niet toch? Dus hoe fijn zou het zijn om van die angst af te komen en meer te kunnen genieten van het leven. En dat kan!
OK, als je tot hier doorgelezen hebt, dan zal ik je maar vertellen welke fobieën dit zijn:
Ablutofobie - angst voor baden en/of wassen
Agateofobie - angst voor krankzinnigheid
Amychofobie - angst voor gekrabde huid
Bathmofobie - angst voor trappen of steile hellingen
Bogyfobie - angst voor spoken
Bromidrosifobie - angst voor lichaamsgeuren
Caligynefobie - angst voor mooie vrouwen
Chronofobie - angst voor tijd
Cyprianofobie - angst voor prostituees
Maar is er iets waar jij last van hebt? Waar jij mee zit?
Neem contact met mij op en ik beantwoord jouw vragen.
